Οι Τεγεάτες και ο «Ακάθιστος Ύμνος».
Ο Εξόριστος Στρατηγός.
----------------------------------
Η επιστροφή του Πέτρου Τατούλη στη στρατηγική θέση του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου αποτελεί δικαίωση πολιτικής σκέψης και συμπεριφοράς ενός εκλεκτού τέκνου της «Αρκαδίας των Αρίστων» και τώρα πια της Αρκαδίας των Πελοποννησίων. Αυτών των αρίστων πολιτών που θέλουν και ξέρουν να πολιτεύονται.
Βρισκόμαστε στο σωτήριο έτος 2010 και η πολιτική αναστήλωση ενός «εξόριστου στρατηγού» της πολιτικής, του Πέτρου Τατούλη, μας γυρίζει πίσω 1615 χρόνια. Τότε που οι άριστοι των Τεγεατών αποθέωναν όρθιοι τον υπερασπιστή και σωτήρα της πόλης τους ύπατο στρατηγό Ρούφο.
Και όμως αυτή την αποθέωση την ξεχάσαμε, αλλά θυμόμαστε τον ύμνο σε μια άλλη υποτιθέμενη «Στρατηγό». Και τον επαναλαμβάνουμε στις κατά καιρούς δοξολογίες μας. Τον ονομάσαμε «Ακάθιστο», κατ’ αποκλειστικότητα. Και όμως πρώτοι οι Τεγεάτες έγραψαν το δικό τους «ακάθιστο» Ύμνο στο δικό τους στρατηγό και υπέρμαχο της πόλεως.
Η Τεγέα βρισκόταν πολύ μακριά από την πρωτεύουσα πόλη της Αυτοκρατορίας Κωνσταντινούπολη. Και έτσι κανείς δε μνημόνευσε τον «Ακάθιστο Ύμνο» των Τεγεατών ή δε γράφηκε ποτέ σε παπύρους.
Και όμως, η μοίρα του Τεγεατικού Ύμνου βρισκόταν στα χέρια της Αρκαδίας που κρατούσε την έκπληξή για μας. Έκανε το θαύμα της και ο χαραγμένος σε μαρμάρινη στήλη (ύψους 1.30 μ. και βάσεως περίπου 0,65Χ0.70 μ.) και κρυμμένος στα σπλάχνα της Τεγεατικής γης 15 αιώνες Ύμνος του Στρατηγού, είδε το φως του ήλιου στα τέλη του προπερασμένου αιώνα.
Οι εργάτες της ανασκαφής δεν μπόρεσαν να τον αναπλάσουν. Διαφορετικά θα έψελναν εν χορώ: «Τω υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια ως λυτρωθείσα των δεινών ευχαριστήρια αναπέμπω σοι η Πόλις σου Ρούφε ύπατε..». Δεν ξέρουμε αν αντέγραψαν οι Βυζαντινοί τους Τεγεάτες. Σίγουρα όμως οι Τεγεάτες, που προηγούνται κατά 2 αιώνες των Βυζαντινών, έχουν το δικό τους τρόπο γραφής που δε συνάδει με τον πλατειασμό των Βυζαντινών. Μολονότι και τα δύο κείμενα έχουν σχεδόν το ίδιο πνεύμα περιεχομένου για διαφορετικά ιστορικά γεγονότα.
Πρότυπο των Τεγεατών είναι ο ομηρικός επικός στίχος(δακτυλικό εξάμετρο). Παράδειγμα και το επίθετο «οβριμος», δυνατός-ακαταμάχητος, που αναφέρεται για πρώτη φορά στην Ιλιάδα του Ομήρου ως επίθετο του θεού του πολέμου Αρη. Αλλά ας δούμε καλύτερα τι λένε σε τέσσερις στίχους οι Τεγεάτες, που τους χάραξαν στο μαρμάρινο βάθρο του σωτήρα της πόλεως ύπατου στρατηγού. Το βάθρο μετά από «τατούλειες» περιπέτειες βρίσκεται στη Β. πλευρά της Μεγάλης Ανασκαφής στην Επισκοπή Τεγέας.

ΗΠΙΕ, ΚΑΡΤΕΡΟΘΥΜΕ, ΣΑΟΠΤΟΛΙ, ΥΠΑΤΕ ΡΟΥΦΕ
ΑΝΤΕΧΕ ΤΗΣ ΤΕΓΕΗΣ ΜΕΝΟΣ, ΟΒΡΙΜΕ, ΑΝΤΕΧΕ ΠΑΣΙΝ
ΔΥΣΜΕΝΕΣΙΝ. ΔΩΡΩ Δ’ ΕΠΑΓΑΛΛΕΟ, Ω ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΣΟΙ
ΑΝΤ’ ΑΡΕΤΗΣ ΔΩΚΕΝ, ΣΤΗΣΑΝ ΔΕ ΠΟΛΗΟΣ ΑΡΙΣΤΟΙ.

Ήπιε, καρτερόθυμε, σαόπτολι, ύπατε Ρούφε
άντεχε της Τεγέης μένος, όβριμε, άντεχε πάσιν
δυσμενέσιν. Δώρω δ’ επαγγάλλεο, ω βασιλεύς σοι
αντ’ αρετής δώκεν, στήσαν δε πόληος άριστοι.

Ευγενικέ, γενναιόψυχε, σωτήρα της πόλης, ύπατε Ρούφε, βάστα δύναμη της Τεγέας, δυνατέ, άντεχε όλες τις επιβουλές. Αλλά και χαίρε για το δώρο, που σου πρόσφερε ο βασιλιάς ανταμείβοντας την αρετή σου, και το στήσανε οι άριστοι της πόλεως.
Και το επέκεινα της ερμηνείας, για τον εξόριστο από το «Μαντρί» της Ν.Δ., αλλά όχι και από το στάδιο των αρίστων της πολιτικής, Π. Τατούλη.: ΧΑΙΡΕ Πέτρο για το δώρο(αξίωμα Περιφερειάρχη) που σου χάρισε ο Βασιλιάς (αυτοκράτορας κυρίαρχος Λαός). Και σε στήσανε στο βάθρο σου οι άριστοι πολίτες(συνειδητοί ψηφοφόροι και όχι «πρόβατα»).
Πού βρίσκονταν τα μαρμάρινα βάθρα με τους χάλκινους ανδριάντες που έστησαν τιμητικά οι άριστοι Τεγεάτες; Την απάντηση μας τη δίνει η μαρτυρία του Παυσανία στα «ΑΡΚΑΔΙΚΑ» του(8.49,1). «Ου πόρρω δε της αγοράς θέατρόν τε εστί και προς αυτώ βάθρα εικόνων χαλκών, αυταί δε ουκ εισίν έτι αι εικόνες». Όχι μακριά από την αγορά υπάρχει θέατρο και σ’ αυτό βάθρα χάλκινων ανδριάντων (εικόνων), χωρίς πια τους ανδριάντες.
Το αρχαίο θέατρο και τα μαρμάρινα βάθρα, που βρίσκονταν τότε δυτικά του θεάτρου, αποτελούσαν ένα σύνταγμα. Περιμένουν την αποκατάστασή τους στη σωστή τους θέση βόρεια του θεάτρου όπου θα διαμορφωθεί ο θαυμάσιος ιερός πεζόδρομος που οδηγεί και σήμερα στο θέατρο και τη Βυζαντινή εκκλησία.
Σήμερα το βάθρο του υπερασπιστή και σωτήρα της Τεγέας στρατηγού Ρούφου βρίσκεται «εξόριστο» στο βόρειο μέρος της Μεγάλης Ανασκαφής. Κάποτε βρισκόταν στην είσοδο του Κήπου, μεταφέρθηκε ανατολικά του ιερού και στήθηκε το 1972 στην είσοδο της παλιάς έκθεσης. Κατά τις ανασκαφές του 1990 φάνηκε πως βρισκόταν ακριβώς πάνω από την κεντρική αψίδα της Μεγάλης Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής. Για να μετατεθεί εν συνεχεία (λόγω ανασκαφών) στη θέση του βόρειου κλίτους.
Ο Παυσανίας ανάμεσα στα βάθρα ξεχωρίζει το βάθρο του Φιλοποίμενα, στρατηγού της Αχαϊκής Συμπολιτείας, με τη θαυμάσια ελεγεία του βάθρου του. Εκεί επαινείται ο «έσχατος των Ελλήνων» ως υπερασπιστής της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Θέμα για ένα άλλο σημείωμα.

Παναγιώτης Φ. Δαλαμάγκας